Quack Quack,
Khi gặp bạn bè, mình hay hỏi họ về ước mơ. Mình thích những đôi mắt sáng lên khi nói về ước mơ. Đó là những điều thôi thúc ai đó thức dậy, ra khỏi nhà và khám phá thế giới.
Bạn biết không? Ước mơ đẹp nhất, đầu tiên, phải là một ước mơ cho người khác. Vì khi chọn ước mơ cho người khác, chúng ta sẽ trở nên không thể cản phá. Nếu muốn lấy đi điều gì đó, ta sẽ gặp nhiều khó khăn. Nhưng nếu chỉ muốn trao, thì ai có thể cản ta được cơ chứ?
Sau khi có ước mơ, chúng ta cần một hệ thống hỗ trợ biến ước mơ thành sự thật. Hãy tưởng tượng hệ thống này như một cỗ máy, bạn chỉ cần nhập một câu lệnh, mọi thứ sẽ chạy rồi trả lại kết quả bạn cần.
Nếu thiếu hệ thống này, mọi ước mơ sẽ trở thành gánh nặng. Tuy nhiên, mình có tin vui cho bạn đây. Hệ thống này là có thể xây dựng được.
Quack: Hệ thống
Khi bắt đầu khởi nghiệp, năng lượng của chúng ta sẽ lên rất cao. Ta háo hức đi tìm văn phòng, thành lập Công ty và sản xuất sản phẩm. Nhưng rồi, sự hào hứng ấy sẽ sớm bị thay thế bằng sự chán nản khi các khó khăn bắt đầu ập tới khi doanh thu, nhân sự hoặc khách hàng đều không như kỳ vọng. Người khởi nghiệp sẽ cùng lúc phải đối mặt với quá nhiều trận chiến. Và đương nhiên rồi, ý tưởng bỏ cuộc sẽ bắt đầu xuất hiện và ngày càng trở nên hợp lý.
Điều mà người khởi nghiệp thiếu lúc này không phải là tiền bạc hay cơ sở vật chất, mà là một hệ thống giúp hoàn thành công việc. Một cách cơ bản, mỗi việc trong Công ty sẽ luôn thuộc về 1 trong 2 nhóm là việc dự án hoặc việc thói quen. Việc dự án là những việc có điểm bắt đầu và kết thúc, như là làm việc với 1 đối tác cụ thể hoặc sửa sang văn phòng … Còn việc thói quen là những việc có tính chu kỳ theo ngày, tuần, tháng hoặc năm. Chừng nào còn doanh nghiệp thì những việc đó luôn tồn tại. Mình ví dụ như là báo cáo thuế, lưu trữ văn bản, làm bảng lương hay tuyển dụng. Nếu mỗi bộ phận có vài chục đầu công việc thì tổng số việc thói quen có thể lên tới hàng trăm.
Một hệ thống tốt là một hệ thống có đầy đủ hướng dẫn và con người để hoàn thành các việc thói quen, sau đó mới tới việc dự án.
Quack Quack: Tập đi rồi mới tập chạy
Trong tiếng Anh, từ ‘organization’ (tổ chức) bắt nguồn từ từ ‘organ’ – nghĩa là bộ phận. Bạn có thể tưởng tượng một tổ chức giống như một cơ thể người, là sự phối hợp đồng bộ của các bộ phận. Một cơ thể cũng có hàng nghìn các việc thói quen như tim đập, phổi thở, miệng ăn …
Ngoài việc thói quen được vận hành theo bản năng, đứa trẻ cũng cần học rất nhiều việc thói quen khác như đi bộ, đánh răng, viết, đánh máy, ngoại ngữ … Sau khi xử lý được các việc thói quen, đứa trẻ mới bắt đầu vào các việc dự án, như là leo núi, lướt sóng hay kêu gọi đầu tư.
Điều gì sẽ xảy ra với một em bé chưa biết đi, mà đã đòi chạy? Đương nhiên là sẽ ngã sấp mặt rồi. Và bây giờ, hẳn bạn cũng đã thấy điều gì sẽ xảy ra với một doanh nghiệp ‘chưa biết đi’ mà đã đòi ‘chạy marathon’ rồi đó.
Quack Quack Quack: Trở nên không thể cản phá
Bây giờ, hãy tưởng tượng bạn được khởi nghiệp trên một nền móng vững chắc. Bạn có thể đọc vanh vách các loại thuế và cách chuẩn bị báo cáo tài chính. Bạn biết cách tạo ra sản phẩm thỏa mãn nhu cầu khách hàng, và cách bán chúng. Bạn biết sáng tạo nội dung và chạy quảng cáo. Hợp đồng lao động và sổ tay nhân viên cũng đều có sẵn mẫu chỉ việc chỉnh sửa. Khi tranh chấp xảy ra, bạn cũng biết cần gọi cho luật sư nào.
Khi mọi việc thói quen đều có đầy đủ hướng dẫn và người thực hiện phù hợp, Bạn sẽ trở nên không thể cản phá. Vì bạn đã bẻ gãy cuộc chiến lớn thành từng trận nhỏ, rồi chiến thắng từng trận, như cách một em nhỏ tập đứng rồi mới tập đi, tập đi rồi mới tập chạy.
Bạn lưu ý là hệ thống này cũng giống như cơ thể, sẽ liên tục phát triển. Vì vậy, việc thường xuyên cập nhật các giải pháp và ý tưởng tốt hơn cho hệ thống cũng cần trở thành một thói quen.
Và nếu như thế, thì chẳng phải mình sẽ phải học tất cả mọi thứ hay sao? Câu trả lời là cũng gần như vậy. Một chủ doanh nghiệp ngây thơ sẽ nghĩ chỉ cần tuyển kế toán thì mọi báo cáo tài chính sẽ được làm đúng, vì điều ấy gần như chỉ có trong truyện cổ tích. Bạn cần biết đủ nhiều để tuyển được đúng chuyên gia. Khi đó, có thể bạn cũng sẽ bất ngờ về số người ngộ nhận mình là ‘chuyên gia’ nhiều như thế nào.
Bản tin này dành cho những người đang hoặc có kế hoạch khởi nghiệp, nhưng cũng áp dụng được cho những bạn đang làm ở bất kể vị trí nào trong doanh nghiệp. Việc đóng gói từng bước trong tiến trình hoàn thành công việc, sẽ giúp bạn có thể chuyển giao để được làm những việc bạn thích hoặc có giá trị cao hơn.
Vịt hy vọng bản tin sẽ giúp bạn thoáng thấy con đường tự do và … những nụ cười rực rỡ.
Thân mến,
Chú Vịt cười
Chân dung thanh niên nhiều lần ‘làm liều’ xong ngã sấp mặt,
Nên giờ đã ngoan ngoãn tập đi rồi mới tập chạy.