Quack Quack,
- Có bao giờ bạn gặp khó khăn trong việc ra quyết định?
- Có bao giờ bạn cảm thấy mệt mỏi với những lựa chọn?
- Có bao giờ bạn cảm thấy tê liệt khi phải quyết định, tới mức chỉ muốn buông xuôi?
Nếu câu trả lời là có, thì lá thư này sẽ dành cho bạn.
Quack: Tê liệt vì không quyết định
Hàng ngày, chúng ta thường xuyên phải quyết định. Đó có thể là chọn phim để xem, chọn khách sạn cho chuyến đi hay đơn giản là ăn gì sáng nay. Bất kể là gì, chúng đều có thể làm ta bối rối và khó khăn.
Nếu không quyết định, các lựa chọn sẽ tiếp tục bủa vây. Hãy tưởng tượng ta chỉ có một giờ thư giãn nhưng lại muốn xem 2 bộ phim. Và kết cục là chúng ta chỉ mải suy nghĩ, so sánh, rồi chẳng xem được phim nào và cũng chẳng thư giãn được tí nào. Khi cơ thể và tâm trí bắt đầu chia rẽ; ta sẽ kiệt quệ, thậm chí là tê liệt trong sự dằn vặt.
Quack Quack: Tại sao chúng ta không thể quyết định?
Có nhiều lý do khiến ta không thể quyết định. Vịt sẽ điểm mặt một số lý do lớn như ở dưới đây:
Đầu tiên, chúng ta thiếu sự luyện tập. Khi là một đứa trẻ, nếu chúng ta ít được quyết định từ việc nhỏ như ăn gì, đi đâu … cho tới những việc lớn như là chọn chuyên ngành; thì khi lớn, chúng ta sẽ bị mắc kẹt trong tâm lý chờ đợi. Ta cần ai đó quyết định thay mình, hoặc trước khi làm gì cũng phải chờ sự cho phép.
Thứ hai, chúng ta không khách quan. Bạn còn nhớ câu chuyện con lừa và củ cà rốt không? Con lừa mải miết đi theo củ cà rốt mà không biết mình đang bị thao túng. Và chúng ta cũng có thể đang bị như thế. Củ cà rốt đối với chúng ta có thể là tiền bạc, danh vọng hay tình yêu … Nếu có những phút giây dừng lại quan sát, ta sẽ thấy ngoài củ cà rốt, ta sẽ luôn còn những lựa chọn khác.
Cuối cùng, Sợ thất bại hoặc quá cầu toàn đều có thể cản trở ta quyết định. Khi còn bé, ta không được chịu trách nhiệm cho thất bại của mình. Mỗi sự thất bại đều bị trừng phạt khiến ta co rúm lại, để rồi dần dà mất đi lòng dũng cảm. Nỗi sợ thất bại này cũng có thể đến từ sự cầu toàn, muốn mọi thứ phải thật hoàn hảo, nhưng điều ấy có thể sẽ chẳng bao giờ tới.
Quack Quack Quack: Cải thiện kỹ năng ra quyết định
Được rồi, nếu sự do dự đang làm bạn héo mòn thì chúng ta cùng tìm hiểu các giải pháp xem sao nha.
Trong tiếng Anh, từ ‘Decision’ bắt nguồn từ gốc Latin nghĩa là cắt bỏ. Tức là, việc ra quyết định cũng giống như là sự cắt bỏ của mọi khả năng khác. Ra quyết định là một kỹ năng mà chúng ta cần luyện tập. Và dưới đây là những điều mà Vịt đã làm để gia tăng tốc độ và sự chính xác của các quyết định. Hy vọng nó sẽ có ích với bạn:
- Có tiêu chuẩn cho mỗi quyết định: Mình lấy ví dụ chứng chỉ IELTS sẽ giúp các tổ chức quyết định nhanh chóng việc năng lực tiếng Anh của bạn có đạt tiêu chuẩn cho việc đi học hay không. Bạn cũng có thể tạo ra một hệ tiêu chuẩn tương tự cho mọi quyết định. Mình ví dụ nếu ai đó rủ mình mở một quán phở bò, đầu cơ bất động sản hay đi buôn; thì câu trả lời của mình ngay lập tức sẽ là không. Điều này đơn giản là vì mình có tiêu chuẩn cho những việc mình sẽ làm hoặc không làm trong kinh doanh.
- Sự chuẩn bị: Chúng ta luôn dự đoán được rất nhiều các quyết định mình phải đưa ra hàng ngày. Vì vậy, chỉ cần có danh sách các lựa chọn thì sẽ giảm gánh nặng cho bộ não. VD: Bạn đã có danh sách về các lựa chọn ăn sáng chưa? Thời trang cho sự kiện thì sao? Thời điểm tốt nhất để chuẩn bị là khi bạn không cần vì khi đó bạn sẽ chẳng có gì phải stress cả.
- Giảm bớt các quyết định không cần thiết: Ví dụ đối với mình là chuyện quần áo. Mình luôn chọn đồ rộng rãi thoải mái, vì với mình nó không quan trọng. Thứ 2, mình thường có thói quen ăn uống rất giống nhau, không phải thay đổi khẩu vị quá thường xuyên. Tất cả những thói quen cơ bản ấy đã giúp mình tiết kiệm rất nhiều năng lượng, để tập trung vào các việc quan trọng. Hãy xem trong danh sách các quyết định hàng ngày, bạn có thể xóa bỏ hoặc đơn giản hóa cái nào được? Hãy thử bạn nhé.
- Quyết định luôn và ngay đối với những việc không để lại hậu quả quá nhiều. Đây là cơ hội tuyệt vời cho sự luyện tập của bạn. Bạn có thể quan sát cơ thể rồi quyết luôn. Hãy tưởng tượng khi chạm vào bề mặt nóng, cơ thể bạn sẽ chỉ đạo rụt tay. Cơ thể luôn biết mình phải làm gì. Nếu quyết đúng, bạn sẽ biết đó là tiếng nói từ ‘người hùng thầm lặng’, còn nếu quyết sai bạn cũng biết là bạn đang bị dẫn dắt bởi ‘dã thú’ trong mình. Bạn có thể đánh giá sau mỗi quyết định để nhận biết được đâu là tiếng nói của người hùng trong bạn, vì thật sự thì ‘dã thú’ rất giỏi bắt chước người hùng.
- Có thời hạn cho việc quyết định: Có những quyết định bạn cần thời gian để thu thập thông tin và tìm hiểu. Việc đó quan trọng để chúng ta có đầy đủ thông tin hơn. Tuy nhiên, đủ sẽ chẳng bao giờ là đủ. Khi đó, hãy đặt thời hạn hợp lý cho việc quyết định để chấm dứt sự lởn vởn.
- Để qua đêm: Bạn có thể quyết định rồi để qua đêm. Đây là khoảng lùi cần thiết giúp bạn quan sát và khách quan. Nếu hôm sau, quyết định ấy được giữ nguyên thì có thể bạn đã đi đúng hướng rồi đó.
- Không quyết định khi đang stress, vì khi stress thì ta tự động trở về trạng thái ‘con lừa và củ cà rốt’. Chúng ta cần có khoảng thời gian dừng lại quan sát để nhìn được bức tranh tổng thể.
- Về vạch không: Đôi khi chúng ta sẽ tổn thương và dằn vặt vì những quyết định hoặc những chuyện đã xảy ra. Nhưng chúng ta không thể quay lại được nữa rồi. Hãy học từ nó nhưng cũng đừng mắc kẹt vào nó. Việc trở về vạch không nhanh chóng sẽ giúp chúng ta có thêm khoảng cách để quan sát và ngắm nhìn mọi vật.
Bạn biết không? Đôi khi, quyết định sai còn tốt hơn là không quyết định. Vì không quyết định thì chẳng khác nào mình sống ở địa ngục. Đôi khi, chúng ta cũng cần chấp nhận sẽ không có quyết định nào là hoàn hảo vì mọi thứ sẽ luôn có hai mặt. Quyết định của ta đôi khi chỉ là đi theo hướng nào ít tệ hơn.
Việc ta không quyết định cũng ảnh hưởng tới người khác. Họ sẽ phải chờ đợi ta và điều ấy cũng thật mệt mỏi. Vì vậy, quyết định cũng giống như xóa bỏ sự tắc nghẽn, để dòng sông cuộn trào trở lại. Hãy cảm nhận cơ thể bạn sau khi một quyết định được đưa ra, mọi thứ có trở nên nhẹ nhàng và thư thái hơn không? Nếu đó là một quyết định đúng, bạn sẽ cảm nhận được ‘hương vị của tự do’.
Mình hy vọng chiếc bản tin này sẽ giúp bạn có một ngày tươi sáng hơn và một cuối tuần trong xanh.
Thân mến,
Chú Vịt cười
49: Tê liệt vì không quyết định
49: Tê liệt vì không quyết định