Bản tin số 63: Cơn nghiện

Quack Quack,

Xin chào bạn, 

Chúng mình lại được gặp nhau trên bản tin này rồi. Tuần vừa qua của bạn có chuyện gì vui không? Bạn có háo hức khi nhận được thư của Vịt không? Thỉnh thoảng hãy phản hồi cho Vịt biết với nhé. 

Hôm nay, chúng mình sẽ cùng tâm sự về một chủ đề rất thú vị là cơn nghiện. Chúng ta thường nghĩ nghiện chỉ dành cho những người hút chích ma túy, nhưng nghiện cũng có thể xuất hiện dưới rất nhiều hình thức khác như internet, mạng xã hội, trò chơi điện tử, mua sắm … hay thậm chí là cả công việc.

Quack: Mình từng là một con nghiện. 

Trở thành đại kiện tướng cờ vua từng là ước mơ thời thơ ấu của Vịt. Sau nhiều năm không tương tác với bàn cờ, Vịt tìm thấy một website cho phép chơi cờ với những người ở cùng trình độ. Và thế là Vịt cứ thế chơi quên ăn quên ngủ để tăng thứ hạng. Mỗi lần bật máy tính là mở website đó ra chơi vài ván, để rồi chỉ sau chốc lát việc đó đã đốt của mình vài giờ. 

Mỗi lần chơi cờ, dopamine được tiết ra rất nhiều tạo cho mình cảm giác khoan khoái. Nhưng sau khi chơi, cảm giác tội lỗi lại bủa vây khiến mình cảm thấy mình như kẻ vô dụng. Mặc dù nhận thức được tác hại, nhưng mình không thể dừng lại, và thường xuyên bị ‘tái nghiện’. Bây giờ, Vịt đã dừng hẳn việc chơi cờ, nên mới viết những dòng này để tâm sự cùng bạn nè. 

Bạn có đang hay đã từng nghiện gì không?

Mọi cơn nghiện đều đưa ta một thực tại mới, như một liều thuốc giảm đau. Nhưng ta sẽ phải liên tục dùng nó cho tới khi kiệt quệ. 

Quack Quack: Bán ‘ma túy’ hợp pháp

Chúng ta đều biết kinh doanh ‘ma túy’ là bất hợp pháp. Tuy nhiên, điều mâu thuẫn là nếu ai đó tạo ra một loại ‘ma túy’ như mạng xã hội hay trò chơi điện tử … họ lại được xã hội tôn vinh và trở thành tấm gương cho tinh thần khởi nghiệp. 

Việc tạo ra một cơn nghiện không quá khó. Nhiều doanh nhân đã thuê những chuyên gia hàng đầu nghiên cứu não bộ và điểm yếu con người, rồi tấn công vào các điểm yếu ấy. Mình ví dụ mạng xã hội biết cái gì thu hút bạn thông qua các tương tác của chính bạn. Sau đó, bằng các thủ đoạn và thuật toán tinh vi, nó sẽ thôi miên để giữ bạn ở lại ứng dụng càng lâu càng tốt. Họ không quan tâm điều ấy giúp hay hại bạn? Bạn ở lại càng lâu thì họ càng giàu. Đơn giản là vậy. 

Bằng cách này, nhiều Công ty đã tạo ra hàng triệu, hàng tỷ ‘con nghiện’ ngày đêm làm giàu cho mình. Để rồi, dần dần họ tạo ra một chế độ nô lệ mới của thế kỷ 21 – chế độ nô lệ cho các tập đoàn kinh tế. 

Quack Quack Quack: Phòng tuyến của chúng ta 

Hãy tưởng tượng điều này … Sự đau khổ rất tốt cho nền kinh tế. Một người đau khổ sẽ tiêu thụ nhiều hơn. Và không gì dễ hơn thao túng một người đau khổ. Khi họ muốn trốn chạy thực tại, nhiều doanh nghiệp có thể xâu xé bằng cách liên tục bán cho họ các ‘liều thuốc giảm đau’. Khi ‘con nghiện’ nhận ra các liều thuốc ấy không mang lại hiệu quả bền vững thì đã muộn, vì những kẻ thao túng đã hả hê chuộc lợi xong rồi. 

Bây giờ, bạn đã nhận ra phòng tuyến để chúng ta có thể bảo vệ mình là gì rồi chứ? 

Nghe thì hơi sến, nhưng đó chính là hạnh phúc đó bạn. Khi ta có sự kết nối sâu sắc với thực tại nhiệm màu và mọi thứ đều đã đủ đầy, thì ta đâu cần ‘thuốc giảm đau’ để họ có thể dụ dỗ. Hạnh phúc không phải là trạng thái thỏa mãn của một nhu cầu, mà là khi cơ thể và tâm trí bạn không còn mâu thuẫn. Đây là trạng thái cân bằng vốn có của vạn vật. Vì vậy, một cách cơ bản bạn có thể hạnh phúc ngay bây giờ. Thiền sư Thích Minh Tuệ đâu có gì, mà ngài vẫn hạnh phúc đấy thôi.

Mình hy vọng bạn sẽ cho phép cơ thể và tâm trí được nghỉ ngơi và trống rỗng sau những ngày vất vả. Vì chỉ khi ta hạnh phúc, con đường mới tự hiện ra. 

Thân mến,

Chú Vịt cười 

Sau lá thư này, Vịt sẽ bước vào kỳ nghỉ mùa thu kéo dài 2 tuần. 

Vịt sẽ trở lại cùng bạn với những câu chuyện mới vào đầu tháng 12 bạn nhé.