Bản tin số 78: Tái nghiện

Quack Quack,

Xin chào các bạn,

Sau một số tuần nghe tâm sự của mẹ con Bon, hôm nay Vịt xin mời bạn trở lại format quen thuộc của bản tin Quack Quack cùng câu chuyện về hành trình ‘tái nghiện’ của mình. Vịt hy vọng câu chuyện này cũng sẽ truyền cảm hứng để bạn vượt qua các cơn nghiện nếu có. 

Quack: Mình đã tái nghiện như thế nào? 

Như mình đã từng chia sẻ, mình từng là một con nghiện cờ vua. Mình có thể chơi cờ vua thâu đêm và bất kể khi nào có các khoảng trống thời gian. Chỉ cần bật màn hình cờ vua trên máy tính lên là mình đã vào mode thư giãn, vài tiếng trôi qua chỉ như chốc lát. Mình cảm nhận được rõ sự ‘toxic’ của kiểu chơi này. Vì nếu không nghiện, mình sẽ có biết bao thời gian cho những điều hữu ích khác. Và mặc dù nhận thức được, nhưng mình không dừng lại được. 

Sau nhiều nỗ lực, mình mới dừng chơi cờ được trong 6 tháng. Nhưng rồi trong một lần muốn thưởng cho bản thân một chút, mình đã lại mở website đó ra. Và kết quả là mình lại bị mắc kẹt vào trò chơi ấy thêm 1 tuần nữa. Cơn nghiện cứ như một con quái vật nuốt chửng lấy tương lai của mình vậy. Hihi

Quack Quack: Mình đã giải thoát cho mình như thế nào? 

Tất nhiên, bây giờ mình đã vượt qua được cơn ‘tái nghiện’ ấy nên bây giờ mới ngồi viết thư chia sẻ cho bạn nè. Dưới đây là hành trình của mình: 

  • Cách 1: Mình xóa tài khoản chơi cờ trên website. Như vậy, mỗi lần muốn chơi mình lại phải lập tài khoản mới. Hiệu quả: 2/10, bởi vì mình biết chắc là mình cũng chỉ mất có 30 giây là có tài khoản mới. Và mình đã lập tài khoản mới hàng trăm lần như vậy, mỗi lần chơi xong là xóa, nhưng rồi lại lập tài khoản khác chơi tiếp. 
  • Cách 2: Dùng ứng dụng để khóa website lại. Mình nhắm mắt đặt 1 cái mật khẩu mà mình không biết là gì. Như vậy, mình sẽ không thể mở được website đó ra được nữa. Hiệu quả: 6/10, bởi vì để tìm được cách mở khóa cũng khá phức tạp. Cách này đã giúp mình duy trì trạng thái không chơi cờ trong 1 thời gian khá dài. Nhưng rồi, mình lại tìm được cách là sử dụng trình duyệt ẩn danh để đăng nhập. 
  • Cách 3: Xóa bỏ luôn cả trình duyệt ẩn danh trên trình duyệt. Hiệu quả: 8/10. Đây chính là cách giúp mình chiến thắng được cơn ‘tái nghiện’ một lần nữa. Tất nhiên, mình biết là nếu quyết tâm thì mình vẫn tìm được cách để vào chơi tiếp, chỉ có điều là nếu khó quá thì mình sẽ lười thôi. Hihi 

Từ đó, mình đã rút ra kinh nghiệm để chiến thắng ‘cơn nghiện’ là chúng ta phải làm cho việc tiếp cận nguồn gây nghiện trở nên khó khăn, thậm chí là không thể thực hiện được. Đây cũng chính là phương pháp mà tác giả James Clear có từng nói trong cuốn sách nổi tiếng ‘the atomic habit’. 

Quack Quack Quack: Bạn có đang bị nghiện gì không? 

Nhiều tập đoàn kinh tế hiểu rằng cách để giàu có hơn là phải tạo ra nhiều con nghiện hơn. Vì vậy, họ nghiên cứu các điểm yếu trong não bộ con người rồi tạo ra vô số cơn nghiện như công nghệ, mua sắm, thời trang, thẩm mỹ viện, mạng xã hội, … Lời hứa rất đơn giản, chỉ cần bạn mua thứ này, cuộc sống của bạn sẽ ‘hạnh phúc’ hơn. Nhưng tất cả chỉ như một liều thuốc giảm đau vì chẳng bao lâu khách hàng sẽ lại cần một liều thuốc mới. Và các tập đoàn cứ thế hả hê kiếm tiền trên ‘cơn nghiện’ của những khách hàng tội nghiệp. 

Điều này có nghĩa là chúng ta không thể chờ đợi sự bảo vệ từ bên ngoài, mà phải dựa vào chính bản thân chúng ta:

  • Nếu bạn đang bị nghiện gì đó, thì đầu tiên là chúng ta cần nhận diện được ‘con quỷ’ đó đã. Bạn có nhìn thấy những tác hại mà cơn nghiện đang gây ra với mình không? Điều này đôi khi cũng không dễ dàng bởi vì rất nhiều tập đoàn rất giỏi biến các cơn nghiện thành điều đương nhiên. Và khi đó, khách hàng sẽ không còn khả năng tư duy phản biện được nữa. 
  • Sau khi biết bệnh, chúng ta có thể tự giúp mình vượt qua bằng cách tạo ra các rào cản để hành vi đó trở nên khó khăn hơn hoặc thậm chí không thể xảy ra. Mình lấy ví dụ nếu bạn nghiện mua sắm, bạn có thể gửi tiền cho một người tin cậy cầm hộ. Như vậy, mỗi lần bạn muốn mua gì đó sẽ cần hỏi xin và giải trình. Điều ấy sẽ làm bạn lười rồi bỏ cuộc. He he … Hoặc nếu bạn muốn giảm lướt mạng xã hội; bạn có thể xóa apps, khóa apps, để điện thoại ở nhà khi đi ra ngoài, … và nhiều cách khác mà bạn có thể nghĩ tới. 

Mình hiểu cơn nghiện cũng có ý nghĩa của nó. Đó có thể là nơi giúp chúng ta trốn chạy khỏi thực tại và tạo cảm giác khoan khoái, vui vẻ. Tuy nhiên, cảm giác ấy lại không bền vững, làm chúng ta thường xuyên bị lệ thuộc, rồi mất kết nối với thực tại nhiệm màu. 

Vịt hy vọng bản tin tuần này sẽ phần nào giúp bạn chiến thắng ‘con quỷ’ nghiện ngập. 

May the force be with you! 

Thân mến, 

Chú Vịt cười