Bản tin số 51: Tuyển ông chú bán phở

Quack Quack,

Xin chào các bạn, 

Một trong những nỗi đau lớn nhất của nhà quản trị là chuyện nhân sự, vì cốt lõi của quản trị là hoàn thành công việc qua người khác. Nghe thật đơn giản, nhưng để thực hiện lại là một hành trình đầy thử thách. Có biết bao điều có thể xảy ra như nhân sự không xuất hiện, không thể hòa nhập hoặc không thể hoàn thành công việc. Ngoài ra còn chưa kể tới các mâu thuẫn có thể xảy ra trong quá trình ấy nữa. 

Nỗi đau này nào có ai thấu vì sẽ chẳng có nhà quản trị nào lên mạng nói chúng tôi không thể tuyển dụng, đào tạo hay giữ người. Bởi vì, cái họ nhận được không phải là sự cảm thông, mà thường chỉ là sự hả hê chê cười. Cuối cùng, họ chọn tâm sự cùng nhau trong những câu chuyện riêng, với nội dung có thể rất khác những gì được chính họ chia sẻ trên mạng xã hội. 

Nếu bạn cũng đang tìm cách giải bài toán nhân sự thì có thể bản tin tuần này sẽ phần nào giúp được bạn. 

Quack: Một quyết định đúng của bạn

Nếu bạn nghi ngờ năng lực tuyển dụng của chính mình, thì đừng lo. Hãy nghĩ tới quán ăn sáng mà bạn thường chọn mỗi ngày. Đó có thể là ông chú bán phở, bà chị bán xôi hoặc cô em bánh cuốn. 

Nếu hài lòng với một quán ăn quen, thì hẳn là bạn đã thành công trong một quyết định ‘tuyển dụng’ rồi. Mình lấy ví dụ là ông chú bán phở đi. Có phải ông chú đang cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho bạn theo cách như thế này không?  

Đầu tiên là chuyên môn. Ông chú dành nhiều năm học nấu phở hoặc chi nhiều tiền để mua một công thức phở ngon. Bạn có thể nấu ở nhà, nhưng tô phở bạn làm sẽ chẳng thể nào ngon được như ông chú. 

Thứ hai là sự ổn định. Cho dù ngày nắng hay ngày mưa, ngày lễ hay ngày tết, ông chú sẽ luôn ở đó. Bát phở sẽ luôn có cùng một hương vị và định lượng chuẩn mực. Vì bạn là khách quen, đôi khi ông chú cũng sẽ có những ưu tiên đặc biệt cho bạn. 

Và cuối cùng là năng lượng. Không chỉ cung cấp sản phẩm, ông chú còn rất niềm nở đón tiếp bạn, hỏi han bạn ngày hôm nay sẽ như thế nào, hoặc chúc bạn một ngày tốt lành. Mặc dù vất vả, nhưng nụ cười ông chú sẽ luôn nở trên môi làm bạn thêm hứng khởi. 

Ông chú luôn mang lại cho bạn nhiều giá trị hơn những lựa chọn ăn sáng khác của bạn. Vì vậy, bạn sẽ chẳng muốn chuyển sang một nhà hàng khác. 

Quack Quack: Trách nhiệm của bạn 

Bây giờ, trong vai trò là ‘nhà tuyển dụng’, bạn sẽ có trách nhiệm gì với ông chú? Đầu tiên, hãy nhìn những điều không thuộc nghĩa vụ của bạn. 

Bạn không phải đào tạo ông chú. Việc trau dồi và phát triển năng lực chuyên môn là của ông chú. Nếu ông chú không thể nấu một bán phở ngon, bạn có thể chuyển ngay sang một bà chị có thể làm tốt hơn. 

Bạn không phải giám sát ông chú. Bạn không phải ở cạnh xem ông chú có làm đúng các quy trình về vệ sinh an toàn thực phẩm hay không? Các bước nấu một bát phở có đầy đủ hay không? Nếu kết quả không đạt, ông chú phải niềm nở làm lại cho bạn. 

Bạn không phải động viên ông chú. Thực ra thì bạn cũng có thể làm việc ấy, nhưng đó không phải là nghĩa vụ của bạn. Nếu phải làm việc ấy, thì sao bạn không sang em bán xôi đang rất niềm nở nhỉ? 

Vậy tóm lại, bạn có trách nhiệm gì với ông chú? 

Trách nhiệm của bạn là chi trả đúng mức giá thị trường cho một bát phở. Chấm hết.

Quack Quack Quack: Vậy giờ mình tuyển dụng như thế nào? 

Nếu cần một người làm marketing, bán hàng, hay kế toán; bạn đều có thể làm theo cách bạn đã tuyển ông chú bán phở. 

Đầu tiên, bạn xây dựng một bản mô tả công việc, thể hiện chính xác các kết quả mà một người cần cung cấp cho doanh nghiệp. Nói cách khác, ‘bát phở’ mà nhân sự này cần cung cấp cho doanh nghiệp là gì? Đó có thể là báo cáo tài chính đối với kế toán, video quảng cáo đối với marketing hoặc doanh thu đối với nhân viên kinh doanh. 

Bước hai, bạn xây dựng cơ chế lương thưởng theo chuẩn mực thị trường cho các kết quả công việc đó. Mình ví dụ nếu bạn có 50k đi ăn sáng, thì bạn sẽ đủ tiền để ăn một tô phở. Vậy để mua các kết quả trên, bạn sẽ cần chi bao nhiêu? Sau đó, bạn có thể tuyển một chuyên gia hoặc chia nhỏ tổng chi phí ấy thành các nhóm như lương, thưởng, đào tạo, du lịch, lương tháng 13 … để tuyển nhân sự nội bộ.  

Nhà quản lý cần nhớ là bạn đang tìm người có thể cung cấp cho Công ty các kết quả công việc. Bạn không tuyển người vào để đào tạo, giám sát hoặc động viên. Nếu có, thì nhân sự ấy chỉ có thể nhận lương học việc tùy cấp độ, chứ không thể nhận mức của một chuyên gia. 

Cho dù chọn cách tiếp cận nào, đích đến của bạn vẫn là tuyển dụng một ‘ông chú bán phở’. Đó là những người có chuyên môn, sự ổn định và mức năng lượng tốt. Bạn cũng có thể bổ sung thêm các tiêu chuẩn giúp sàng lọc ứng viên hoặc tìm ra đâu là những người nên ở lại trong đội nhóm của bạn.

Bạn thân mến, 

Chất lượng cuộc sống của chúng ta phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của các kết nối mà chúng ta có. Nhân sự luôn là một chủ đề phức tạp và khó khăn nhất trong doanh nghiệp, vì cuối cùng doanh nghiệp có là gì ngoài một tập thể con người. 

Tình bạn giữa hai bên chỉ nên phát sinh sau khi nhà tuyển dụng và nhân sự đã thể hiện được sự tôn trọng bằng cách mang đến những sự đóng góp tương đương cho cuộc sống của nhau. Trước thời điểm ấy, mọi tình bạn trong công việc sẽ đều trở nên rất rủi ro. 

Vịt hy vọng bạn sẽ bảo vệ năng lượng của mình, và được làm việc với những người giúp bạn bừng nở mỗi ngày. 

Thân mến,

Chú Vịt cười

Có đúng người trong đội ngũ sẽ không chỉ làm xe chạy nhanh hơn,

Mà còn … vui hơn các bạn ạ. hihi