Quack Quack,
Chúng ta đang sống trong cuộc cách mạng 4.0. Mỗi ngày, truyền thông đều không ngừng nói về AI (trí tuệ nhân tạo) như một công cụ mang tính cách mạng với cuộc sống con người. Công nghệ ấy giúp gia tăng năng suất lao động và sự tiện nghi, nhưng cũng kéo theo rất nhiều nỗi sợ khi nhiều ngành nghề đứng trước bờ vực bị thay thế hoàn toàn.
Hôm nay, Vịt sẽ cùng bạn khám phá thêm về chủ đề này và cách để AI mãi chỉ là ‘đầy tớ’ cho mỗi chúng ta.
Quack: AI là một ý tưởng đã cũ.
Bản chất của AI là dạy cho một cái máy suy nghĩ như con người với bộ nhớ, tư duy Logic hay sự hài hước. Nếu theo định nghĩa này, thì chẳng phải chính con người đã là những AI xưa cũ nhất trên trái đất này hay sao?
Thông qua giáo dục, phim ảnh, báo chí hoặc các tương tác xã hội; chúng ta không ngừng nạp dữ liệu và đào tạo cho AI trong não bộ. Từ đó, AI này sẽ chi phối các quyết định trong cuộc sống của chúng ta, làm chúng ta lầm tưởng đó là mình.
Vịt ví dụ một cô gái sẽ dễ tin vào tình yêu khi được tặng nhẫn kim cương. Điều này là bởi AI của cô gái có đầy dữ kiện về sự quý giá của kim cương. Nó khiến cô không thể nhận ra kim cương cũng chỉ là một cục đá vô tri cùng sự thêu dệt dối trá của truyền thông.
Một ví dụ khác, nếu AI của một cô gái được đào tạo về các hình mẫu tình yêu như trong phim Hàn, cô có thể sẽ dễ thất vọng trên hành trình tìm kiếm một mối tình cổ tích. Để rồi, khi tình yêu đích thực có đến gõ cửa, AI cũng khiến cô không thể nhìn ra.
Quack Quack: ai là AI?
Đọc đến đây, các bạn đã bắt đầu nhận ra ‘cú twist’ của phim chưa? Nhân vật chính luôn tưởng kẻ địch giấu mặt đang ở đâu đó ngoài kia. Mãi tới cuối phim, anh ta mới nhận ra hắn đã luôn ngồi sau lưng mình. Thậm chí, trong trường hợp này, ‘kẻ địch’ còn ngồi luôn ở trong đầu.
Từ rất sớm, chúng ta đã là tù nhân của AI ở ngay trong suy nghĩ của mình. Ta cứ thế bước đi trong đời như một cỗ máy được lập trình. AI trong đầu cũng liên tục sản sinh các nỗi sợ mơ hồ, làm ta ám ảnh và héo mòn như những con ‘zombie’ di động. Và sẽ chẳng có gì ngạc nhiên khi chúng ta đã thua AI từ vạch xuất phát rồi.
Hơn nữa, hãy nhìn vào sự phát triển của AI ngày nay. Cần tới 3 – 4 năm chăm chỉ, AI của chúng ta mới học được 1 ngoại ngữ thì những phần mềm AI bây giờ chỉ mất vài giây. AI của máy tính có lượng dữ liệu lớn hơn và tốc độ xử lý nhanh hơn chúng ta hàng trăm lần. Và chắc chắn rồi, AI của chúng ta sẽ không thể nào thắng được AI của một cái phần mềm.
Quack Quack Quack: Vậy đâu là cơ hội dành cho ta?
AI đầu tiên chúng ta cần học cách sử dụng là AI trong đầu mỗi chúng ta. Khi cần xử lý việc gì, chúng ta có thể dùng AI này. Nó rất hữu ích. Tuy nhiên, sau khi dùng xong, chúng ta cần tắt nó đi. Nếu không tắt được, thì AI này sẽ bắt đầu điều khiển chúng ta.
Vậy làm thế nào để tắt AI này đi? Câu trả lời là sự trống rỗng. Hoặc bước đầu, nếu AI trong tâm trí nổi loạn mà chưa tắt đi được, thì ta nhận thức được. Ta sẽ chiến thắng từng bước bằng cách nhận ra kẻ địch, rồi ‘bỏ đói’ chúng. AI có thể sản sinh ra bao nhiêu suy nghĩ và nỗi sợ thì đó là việc của AI, không phải của mình. Và tôi không phải là mớ suy nghĩ này.
Khi có sự trống rỗng, ta sẽ có hạt giống của sáng tạo. Bởi vì, nếu sử dụng các dữ kiện mà ta biết, thì AI của ta cũng sẽ chỉ tạo ra những kết quả như một cái máy tính, thậm chí còn kém hơn. Tuy nhiên, cơ chế của sáng tạo lại hoàn toàn khác. Nó không dựa trên logic và dữ liệu, mà bắt nguồn từ sự ngẫu hứng, từ hạnh phúc và niềm vui – vốn là những điều mà máy móc không thể bắt chước vì dữ liệu để sản sinh ra những điều ấy còn chưa từng tồn tại.
Bây giờ, bạn đã bắt đầu nhận ra gót chân Asin của AI chưa. Khi ‘phần người’ trong chúng ta trỗi dậy, thì mọi AI đều chỉ còn là công cụ, và những gì chúng ta tạo ra sẽ vượt ra ngoài tầm của mọi AI. Và sự sáng tạo ấy cũng có thể mang đến niềm vui, sự bừng nở và sinh kế bền vững cho mỗi chúng ta.
Vịt mến chúc tết này bạn sẽ tìm được những khoảng trống cho sự sáng tạo và những điều kỳ diệu.
Thân mến,
Chú Vịt cười
Chúc mừng năm mới các bạn! Quack Quack …
